ကေလးေတြဟာ သူတို႔ဘာသာ အခ်ိန္အနည္းငယ္ တစ္ေယာက္တည္း ေနတတ္ၿပီး အရုပ္ေတြကို ပံုပန္းသ႑ာန္ေတြ အေရာင္ေတြအလိုက္ အစီအရီလုပ္တတ္ေနပါျပီ။ သူဟာ အရုပ္ေတြနဲ႔ တျခားအရာဝတၳဳေတြကို ဘယ္လိုဆင္တူတယ္ ဘယ္လိုကြဲျပားတယ္ဆိုတာ စတင္ သိေနပါျပီ။ သူဟာ သူကစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုအေတြးေတြ ဝင္လာတာနဲ႔ သူ႔ကို ဘယ္သူကမွ ေနွာင့္ယွက္တာကို မၾကိဳက္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူဟာ သူ႔ကစားစရာေတြကို သူတပါးနဲ႔ မွ်ေဝခ်င္စိတ္ ရွိလိမ့္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
လႈပ္ရွားႏိုင္မႈစြမ္းရည္
၁၇လသားအရြယ္ ကေလးေတြရဲ႕ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ေလာက္ဟာ အေတာ္ေလးကို လမ္းေလွ်ာက္တတ္ေနၾကျပီး သူတုိ႔ဖာသာ လမ္းေလွ်ာက္သြားလာႏိုင္တယ္၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚက အရာေတြကို ေကာက္ယူႏိုင္တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ခႏၶာကို ကိုင္းညႊတ္ျပီး အဲ့အရာနဲ႔ တစ္မိနစ္ေက်ာ္ေလာက္ ေဆာ့ကစားေနႏိုင္တာ ျပီးေတာ့ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ မတ္တပ္ ရပ္လိုက္ျပီး လမ္းဆက္ေလွ်ာက္သြားႏိုင္ၾကပါျပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္ (ဒါမွမဟုတ္လအနည္းငယ္) ခန္႔ကေပါ့ သင့္ကေလးဟာ သင့္လက္ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂ ပစၥည္း တစ္ခုခုကို ကိုင္ျပီး အားမျပဳထားပဲ လမ္းမေလွ်ာက္ ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကေလးရဲ႕ လ်င္ျမန္သြက္လက္တာဟာ အံ့မခန္းပဲ။ ဒီလကေတာ့ ျပန္လည္ ထိန္းညွိတာနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္တာေတြ ေပါင္းစပ္တဲ့ ကာလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အျမင့္ကို တြယ္တက္တာဟာ သူ႔အတြက္ အရမ္းကို ရင္ခုန္စိတ္လႈပ္ရွားစရာ တစ္ခုအျဖစ္ ဆက္ရွိေနမွာပါ။ အခ်ီမခံပဲ သူ႔ဖာသာ ေလွကားေပၚတက္ခြင့္ျပဳဖို႔ ေတာင္းဆုိပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔လက္ကို ကိုင္ထားေပးဖို႔ေတာ့လိုပါတယ္။ သူဟာ ထိုင္ခံု ဒါမွမဟုတ္ သူ႔ရင္ဘတ္ေလာက္ အျမင့္ရွိတဲ့ ပရိေဘာဂပစၥည္းေတြအေပၚကို တက္ဖို႔လည္း ၾကိဳးစားပါလိမ့္မယ္။ သူ အေပၚေရာက္ျပီဆိုတာနဲ႔ အေရွ႕ဘက္ကို မ်က္ႏွာျပန္လွည့္ထိုင္ဖို႔ သူ႔ကိုယ္သူ ျပန္လွည့္ပါလိမ့္မယ္။ (ကေလးဟာ သူ႔ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ လုပ္ႏိုင္စြမ္းေတြကို ပံုမွန္ စမ္းသပ္ေနတဲ့ အတြက္ သူဟာ အိမ္ တစ္အိမ္လံုးကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ သြားလာႏိုင္ေနပါျပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူ အိမ္အႏွံ႔ကို လိုက္စူးစမ္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အႏၱရာယ္မျဖစ္ရေအာင္ ေလွကားေတြကို တံခါးေဘာင္ခတ္တာ၊ ေရခ်ိဳးခန္းတံခါးေတြနဲ႔ အိမ္ရဲ႕ တခ်ိဳ႕ အစိတ္အပိုင္း ေတြကို child proof door latch ေတြ တပ္ဆင္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ပါ။) ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ လုပ္ႏိုင္စြမ္းေတြကို အသံုးခ်ျပီး ပုခက္ကို ေက်ာ္တက္ျပီး အျပင္ကို ထြက္တာမ်ိဳး လုပ္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လံုျခံဳမွုရွိေစဖို႔အတြက္ ပုခက္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ေမြ႕ယာရဲ႕ အျမင့္ကို အနိမ့္ဆံုးမွာ ထားပါ။ ဒီလိုလုပ္ထားတာေတာင္မွ သင့္ကေလးက ပုခက္ အျပင္ကို ေက်ာ္တက္ေနတုန္းဆိုရင္ သင့္ဟာ ကေလးကို ပုခက္ထဲမွာ မသိပ္ေတာ့ပဲ အိပ္ယာနဲ႔ ေျပာင္းသိပ္သင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ ကေလးဟာ အိမ္ယာအျပင္ကို ထြက္တဲ့အခါ ပုခက္ေလာက္ မျမင့္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စကားသင္ယူႏိုင္စြမ္း
မိဘဘဝရဲ႕ ေပ်ာ္စရာအေကာင္းဆံုးအေတြ႕အၾကံဳေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ သင့္ကေလး စကားစ ေျပာတတ္လာတာကို ေတြ႕ျမင္ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးတခ်ိဳ႕ဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ နားလည္ႏိုင္တဲ့ စကားလံုးေတြကို ေရာေထြးျပီး အဓိပၸါယ္မဲ့ ေလွ်ာက္ေျပာတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကေတာ့ တစ္လံုးကို ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ပီပီသသေျပာႏိုင္ျပီဆိုမွ ေနာက္တစ္လံုးကို ထပ္ေျပာႏိုင္ဖို႔ ေဝါဟာရေတြကို ေျဖးေျဖးခ်င္း တည္ေဆာက္ျပီး ၾကိဳးစားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း စကားလံုးတစ္လံုးထဲကို ရက္သတၱေပါင္းမ်ားစြာ ေျပာျပီး ေနာက္ ရုတ္တရက္ မေျပာေတာ့တာ မ်ိဳးလည္းရွိပါတယ္။ အဲ့တာဟာ တကယ္ေတာ့ ပံုမွန္ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိပါတယ္။
အရာဝတၳဳေတြကို နာမည္တပ္ေပးတာဟာ သင့္ကေလး စကားလံုးေတြကို သင္ယူဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူေပးရံုသာမက ခံစားတာေတြကို နာမည္တပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ “လူသြားလမ္းက အရမ္းပူတယ္”၊ ဒါမွမဟုတ္ အရာဝတၱဳေတြ ကိုလည္း နာမည္တပ္ႏိုင္ပါတယ္ ဥပမာ “ေလယာဥ္ပ်ံၾကီး ကိုေတြ႕လား?” ဆိုတာမ်ိဳးေတြေပါ့။ သင့္ကေလးငယ္ကို လက္တြန္း လွည္းထဲ ထည့္ တြန္းျပီး သြားေနခ်ိန္ ဒါမွမဟုတ္သူ႔ကို ေက်ာပိုးျပီး သြားေနခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ သင္ျမင္သမွ် အရာဝတၳဳေတြကို လက္ညွိဳးထိုးျပီး ေျပာျပေပးပါ။ သင္ဟာ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ထပ္ထပ္ျပီး ေျပာေနစရာမလိုပါဘူး။ သူ႔ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဘာေတြရွိသလဲဆိုတာကို သူသတိထားမိရင္ရပါျပီ။ ကေလးစကားေတြလိုက္တုေျပာမယ့္အစား သာမန္စကားေလးေတြ ေျပာေပးပါ။ မၾကာခင္မွာပဲ သင့္အကူအညီမပါပဲ သူ႔ဖာသာ သူရင္းႏွီးေနတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ေျပာျပႏိုင္လာပါလိမ့္မယ္။
အသိဉာဏ္ ဖြံျဖိဳးတိုးတက္မႈ
အကယ္၍ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဟာ စိတ္ခံစားမွုေတြအတိုင္း လိုက္လုပ္ကိုင္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ ကမာၻၾကီးဟာ ဘယ္လိုေတြ ျဖစ္ေနမလဲ။ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူေတြကေရာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိၾကရင္ေရာ? ၁၇လသားအရြယ္ ကေလးေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာလိုက္ပါ။ အခ်ိန္တခဏအတြင္းမွာပဲ သင္အေတြးအေခၚေတြ ရလာပါလိမ့္မယ္။ ကေလးေတြဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းေတြနဲ႔ ေမြးဖြားလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သင့္ကေလးဟာ ဗိုက္ဆာတယ္ဆိုတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းကို စားခ်င္ပါတယ္။ သူ႔ သူငယ္ခ်င္းကစားေနတဲ့ အရုပ္ကို လုိခ်င္ရင္လည္း ခ်က္ခ်င္းကို လုိခ်င္ပါတယ္။ ေအာ္ဟစ္ငိုယိုလိုက္တာနဲ႔ အစားအစာေတြ ခ်က္ခ်င္း အနားကိုေရာက္မလာတတ္မွန္း သူနားမလည္ပါဘူး (ဒါေပမယ့္ ေမြးခါစမွာေတာ့ ဒီလိုေအာ္ဟစ္ငိုယိုလာတာက အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္)။ ဒါမွမဟုတ္ သူမ်ားေတြကစားေနတဲ့ အရုပ္ကို အင္နဲ႔အားနဲ႔ သြားလုတာဟာလည္း သူ႔ကစားေဖာ္ကို ေဒါသထြက္ေစတယ္ဆိုတာကိုလည္း နားမလည္ပါဘူး။ ၁၇လ အရြယ္မွာ ကေလးဟာ ဘေလာ့ဂ္တံုး ငါးတံုးေလာက္ကို အေပၚေအာက္ဆင့္တဲ့ေနရာမွာ ကြ်မ္းက်င္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူဟာသူ႔ဖိနပ္ကို သူ႔ဖာသာစီးတာ၊ သူ႔အမရဲ႕ စက္ဘီးကို တက္စီးတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ခက္ရင္းနဲ႔ စားတာမ်ိဳးေတြကို လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ သူမလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ သူဟာ စိတ္အလိုမက်ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သင့္ကေလးဟာ အရမ္း ဗိုက္ဆာ တာ၊ အရမ္းပင္ပန္းတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ ထိန္းခ်ဳပ္မရတဲ့ ေဒါသေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွာ ထိန္းခ်ဳပ္မရတဲ့ ေဒါသေတြဆိုတာ သင့္ဆီကေန ၾကင္နာတဲ့ ေထြးေပြ႕တာေတြ၊ ဂရုစိုက္တာေတြကို အရမ္းလိုအပ္လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့တာေတြဟာ သူ႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားမွု မုန္တိုင္းေတြကို အေဝးကိုလြင့္စင္သြားေစပါတယ္။
ထိန္းခ်ဳပ္မရတဲ့ ေဒါသေတြဟာ မိဘေတြအတြက္ေတာ့ အေတာ္ဆိုးပါတယ္။ သင့္ကေလး အသည္းအသန္ငိုေနတာကို ၾကားေနရတာ ဒါမွမဟုတ္ သင့္ကေလးက သင့္ကို ေဒါသေတြထြက္ေနတာမ်ိဳးေတြဟာ သည္းမခံႏိုင္စရာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထိန္းခ်ဳပ္မရတဲ့ ေဒါသဆိုတာ ႏို႔စို႔ကေလးငယ္ ဖြံ႕ျဖိဳးၾကီးထြားမွုရဲ႕ သာမန္ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူမႈေရး-စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ
သင့္ကေလးရဲ႕ အၾကိဳက္ေတြ မၾကိဳက္တာေတြရဲ႕ တြန္းအားေတြကို သင္အံ့ၾသေနမိပါလိမ့္မယ္။ ၁၇ လအရြယ္မွာေတာင္ ကေလးေတြဟာ ဘာလုပ္ခ်င္တယ္၊ ဘာမလုပ္ခ်င္ဘူး၊ ဘာစားခ်င္တယ္၊ ဘာဝတ္ခ်င္တယ္ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ျပႏိုင္ေနပါျပီ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကေတာ ့ေနာက္ပံုစံတစ္မ်ိဳးနဲ႔ သင့္ကို အံ့ၾသေစပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ စိတ္တိုင္းမက်ျဖစ္တဲ့အခါ ရိုက္ပုတ္ တတ္ပါတယ္။ သူတို႔ ရိုက္ပုတ္တဲ့ အဓိက ပစ္မွတ္ကေတာ့ သင္ပါ။ ဒါဟာ သင္ေမွ်ာ္မွန္းထားတာနဲ႕ ကြဲျပားေနတတ္ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ရိုက္ပုတ္တာမ်ိဳးေတြဟာ သင့္အေပၚထားတဲ့ သူ႔ယံုၾကည္မွုရဲ႕ ျပယုဒ္တစ္ခုပါပဲ။ ၁၇ လသား အရြယ္ကေလးတစ္ေယာက္ဟာ သင္ကသူဘယ္ေလာက္ စိတ္ပ်က္ ေဒါသထြက္သလဲဆိုတာကို ျပႏိုင္တဲ့ လံုျခံဳမႈေပးႏိုင္တဲ့ လူတစ္ေယာက္ဆိုတာကို နားလည္ပါတယ္။
၁၇လအရြယ္ကေလးအမ်ားစုဟာ လူစိမ္းေတြကို ေၾကာက္ရြံ႕တတ္တာေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္။ မုန္႔ဆိုင္မွာ အနားက ျဖတ္သြားတဲ့ လူတိုင္းကို hello လို႔ ေျပာေကာင္းေျပာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္ ဒါမွမဟုတ္ သင္ဟာ သင့္ကေလးကို ေခၚျပီး ေတးဂီတ သင္တန္း ဒါမွမဟုတ္အားကစားသင္တန္းကို သြားတဲ့အခါ သူက သင္တန္းဆရာအနားကို သြားေနတာမ်ိဳးေတြေပါ့။ သူဟာ တျခားလူေတြနဲ႔ ထူးကဲတဲ့ ဆက္ဆံတာေတြ စတင္ေနေပမယ့္ အေမနဲ႕အေဖကေတာ့ သူ႕ဘဝမွာ အေရးပါဆံုး လူေတြအျဖစ္ ရွိေနဆဲပါ။ သူဟာ တျခားမိသားစုဝင္ေတြ၊ ကေလးအထူးကုေတြ၊ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြနဲ႔ေတာင္ လႈပ္ရွားမႈ ေတြလုပ္ေဆာင္ရင္း ဆက္ဆံေနပါလိမ့္ဦးမယ္။ သင့္ဟာ သင့္ကေလးနဲ႔အတူ သူ႔အဖိုးေတြ အဖြားေတြဆီကုိ အလည္သြား တဲ့အခါ သူဟာသူ႕အဖိုးကို ျခံထဲကိုေခၚသြားျပီး အရင္တစ္ေခါက္လာလည္တုန္းက ျပထားတဲ့ ႏွင္းဆီပန္းေတြကို သြား စူးစမ္းေနပါလိမ့္ဦးမယ္။
Comments