၁၅ လအရြယ္ ကေလးငယ္ အမ်ားစုဟာ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္ၾကပါျပီ။ ကေလးငယ္ဟာ သူ႔ေျခေထာက္အေပၚမွာ ယံုၾကည္တာမရွိရင္ေတာင္မွ သူဟာ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ ေရြ႕လ်ားသြားလာဖို႔ စိတ္ထားထက္သန္ေနပါျပီ။ သူဟာ သူ႔ရဲ႕ အသစ္တတ္ေျမာက္လာတဲ့ အရည္အေသြးေတြကို စမ္းသပ္ဖုိ႔ နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။
လႈပ္ရွားႏိုင္မႈစြမ္းရည္
ကိုယ့္ဘာသာ မတ္တပ္ရပ္ႏိုင္ရံုသာမက ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္သြားလာႏိုင္ေနပါျပီ။ ေၾကာက္ရြံ႕တာမရွိပဲ တြယ္တက္တာ၊ ခုန္လႊားတာေတြကို စိတ္ပါဝင္စားတတ္ေနပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးကို အႏၱရာယ္မျဖစ္ေအာင္ သူတစ္ေယာက္တည္းကို ခဏေလးေတာင္ တစ္ေယာက္တည္း မျဖစ္ေစပဲ အျမဲတေစ အာရံုစိုက္ရပါမယ္။ ဒီအရြယ္ ကေလးေတြဟာ ဘယ္မွာ ကစားရမယ္ မကစားရဘူးဆိုတာကို မသိနားမလည္ေသးပါဘူး။ သူတို႔ လံုျခံဳေရးအတြက္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ ေလွကားကို ဘားတန္းေတြကာရံထားတာ၊ သံထည္လို ခြ်န္ျမတဲ့ ပစၥည္းေတြကို အဝတ္ပတ္ထားေပးတာစတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေသာ့ေတြ၊ ခဲတံ၊ ႏႈတ္ခမ္းနီေတြ၊ လက္ပတ္နာရီ စတဲ့ ပိုက္ဆံအိတ္္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ ကေလးရဲ႕ စိတ္ဝင္စားစရာေတြပါ။ ကေလးေတြက ထိုအရာေတြကို ၾကည့္ခ်င္ရံုသာမက အဲ့ဒါေတြကို အသံုးျပဳေနတဲ့ပံုကို ၾကည့္ျပီး သူကလည္း ကိုယ္လုပ္သလို လိုက္လုပ္ခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပႆနာကေတာ့ ကေလးက ႏႈတ္ခမ္းနီေတာင့္ကို ယူေဆာ့တာမ်ိဳး ကိုယ္ကသေဘာက်မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စိန္ေခၚတာတစ္ရပ္ကေတာ့ ကိုယ္လုပ္သလို သူလိုက္လုပ္ခ်င္ေနတဲ့ သူ႔ဆႏၵေတြကို အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ သူစိတ္ေက်နပ္သြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာပါပဲ။ သူ႔အတြက္ သီးသန့္ ပလက္စတစ္ေသာ့တြဲေပးထားတာမ်ိဳး စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ပိုက္ဆံအိတ္အေဟာင္းထဲ ဆံပင္ဘရွက္စ္ေတြ ဘီးေတြ ထည့္ေပးျပီးလည္း သူ႔ကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ရဲ႕ လက္ေတြ တစ္မိနစ္၊ ႏွစ္မိနစ္အထက္ေလာက္ မအားေအာင္ လုပ္လို႔ရတဲ့ နည္းလမ္းေပါင္း မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ဥပမာ အဝတ္ေလွ်ာ္တာလိုမ်ိဳး အဖံုးပါတဲ့ ပလတ္စတစ္ေသတၱာထဲ တစ္ရွဳး ဒါမွမဟုတ္ အိမ္သာသံုးစကၠဴအေခြေတြ၊ ေကြကာအုပ္ဘူးခြံစတဲ့ ပစၥည္းတိုပစၥည္းစေတြ ျဖည့္ထားပါ။ ကေလးငယ္က ေသတၱာထဲ လက္ႏွိဳက္ျပီး ထည့္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိသလိုမ်ိဳးထင္ျပီး သူတို႔ကို ဘယ္လိုသံုးရမလဲဆိုတာ ၾကိဳးစားထုတ္ေဖာ္ ေနပါလိမ့္မယ္။
စကားသင္ယူႏိုင္စြမ္း
ကေလးေတြရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ “ေမေမ”၊ “ေဖေဖ” အျပင္ အမ်ားအားျဖင့္ နာမ္ စကားလံုးေတြ (ဥပမာ “ကြတ္ကီး”၊ “ေဘာလံုး”၊ “ေခြး” နဲ႔ “မန္မန္” စကားလံုးေတြအျပင္ ကေလးေတြ႕ရဲ႕အၾကိဳက္ဆံုးစကားလံုး “ဟင့္အင္း” ဆိုတာေတြ)ဟာ ကေလးေတြ အေစာဆံုးေျပာတတ္ၾကတဲ့ ပံုမွန္စကားလံုးေတြပါပဲ။ ၁၅လသားအရြယ္ စံကေလး တစ္ေယာက္ဟာ ရိုးရွင္းတဲ့ အမိန္႔စကားေတြ (ဥပမာ “ဖိနပ္ေတြယူလာခဲ့” ဒါမွမဟုတ္ “စာအုပ္ကို ခ်လိုက္”) ကို လိုက္နာ တတ္ေနပါျပီ။ သူဟာ တခ်ိဳ႕ေသာ စကားစုေတြ (ဥပမာ “မဟုတ္ဘူး”၊ “ဒီကိုလာ”၊ “ငါ့ကိုျပ”၊ “ၾကည့္စမ္း”) ကိုလည္း နားလည္တတ္ေနပါျပီ။ ကေလးက စကားသင္ဖို႔ အခ်ိန္ၾကာေနတယ္ဆိုရင္ သူန႔ဲအတူတူ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ စာဖတ္ပါ။ ပံုပါတဲ့ ရုပ္ျပစာအုပ္ေတြကို ၾကည့္ျပီး သူရင္းႏွီးတဲ့ အရာဝတၳဳေတြကို လက္ေထာက္ျပတာဟာ သူ႔ မွတ္ဉာဏ္ထဲမွာ အခ်က္အလက္ ေတြကို မွတ္ထားျပီး အနာဂတ္မွာျပန္သံုးႏိုင္ဖို႔အတြက္ အကူအညီေပးပါလိမ့္မယ္။ ကေလးစကားေျပာသလို အတုလုပ္ေျပာ တာမ်ိဳးေတြဟာ ကေလးအတြက္ ရွဳပ္ေထြးတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ ကေလးငယ္က “doggy(ေဒၚဂီ)” လို႔ေျပာရမယ့္အစား “goggy(ေဂၚဂီ)” လို႔ေျပာလာခဲ့ရင္ သူေျပာသလိုလိုက္တု ေျပာမယ့္အစား “ဟုတ္တယ္။ အဲ့တာ ေဒၚဂီ” လုိ႔ အသံထြက္အမွန္အတိုင္းေျပာသင့္ပါတယ္။
အသိဉာဏ္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ
ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အေကာင္းမြန္ဆံုးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွု အက်ိဳးေၾကာင့္ ၁၅လသားအရြယ္ ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေတြးေခၚ ႏိုင္စြမ္းဟာလည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္လာပါတယ္။ မတူညီတဲ့ အသြင္ေတြ ပံုစံေတြကို ခြဲျခားတတ္လာရံုသာမက အေမက ေမးတဲ့အခါ ဘာလဲဆိုတာကိုပါ ျပလာႏိုင္တတ္ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္းတိုးတက္လာေအာင္ သင္ဟာ ကေလးအတြက္ ေရာင္စံုစာအုပ္ေလးေတြ ဝယ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ကေလးကို လက္ကိုင္ပုဝါတစ္ထည္ေပးထားျပီး သူက ဘယ္အေရာင္ကိုၾကိဳက္လဲ သူ႔အေမက ဘယ္အေရာင္ကိုၾကိဳက္လဲ ဆိုတာေတြကို ေမးပါ။ ကေလးရဲ႕ ကာကြယ္ေဆးထိုးခ်ိန္ အခ်ိန္ဇယားအရ ဒီလကုန္ရင္ အေမေတြအတြက္ ဝက္သက္၊ ပါးခ်ိတ္ေယာင္၊ ဂ်ိဳက္သိုး၊နဲ႔ ဟစ္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ေလးၾကိမ္ေျမာက္ ထိုးဖို႔အခ်ိန္က်ပါျပီ။
လူမႈေရး-စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ
၁၅လ အရြယ္ကေလးေတြဟာ အေမရဲ႕အကူအညီမပါပဲ သူတို႔သာသာ တစ္အိမ္လံုးပတ္ျပီး လမ္းေလွ်ာက္ေနရတာကို သေဘာက်တတ္ပါတယ္။ သူ႔အရုပ္ေနာက္ကို တစ္ေကာက္ေကာက္ေလွ်ာက္လိုက္ေနျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ေနရတာ သေဘာက် တတ္ပါတယ္။ ကေလးကို ဂရုစိုက္တယ္ဆိုျပီး ကေလးရဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္မွုကို မထိခိုက္ပါေစနဲ႔ ေမေမတို႔ေရ။ ကေလးအသက္ ၂ ႏွစ္ျပည့္တဲ့ အခ်ိန္ကစလို႔ အေမေတြ အမ်ားဆံုးေျပာၾကတဲ့ စကားေတြကေတာ့ “မလုပ္နဲ႔” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ပိုင္းျဖတ္တဲ့ သေဘာထားအရ သူဟာ သူ႔ကိုခိုင္းတဲ့ အတိုင္းလုပ္ဖို႔ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ျငင္းဆိုပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ေခါင္းမာတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္ဟာ သူရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တာကို သင္ယူရမယ့္အခ်ိန္ပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ စည္းကမ္းေတြ အရမ္းတင္းၾကပ္တာမ်ိဳးေရွာင္ၾကဥ္ရပါလိမ့္မယ္၊ မဟုတ္ရင္ သူဟာ လမ္းလြဲသြားပါလိမ့္မယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳး လုပ္မယ့္အစား အေမဟာ သူ႔ကို စည္းမ်ဥ္းေတြ စည္းကမ္းေတြ အေၾကာင္းကို ေအးေအးေဆးေဆး ညွင္ညွင္သာသာ ေျပာျပၿပီး သူတို႔ကို လိုက္နာဖို႔ အားေပးပါ။ ဟုတ္ပါတယ္ ကေလးေတြအတြက္လည္း စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းဆိုတာမ်ိဳး ရွိသင့္ တယ္ေလ။
မိခင္တုိ႔ သိမွတ္စရာမ်ား
ကေလးကို အစာေကြ်းျခင္း
၁၅လသား အရြယ္ကေလးေတြဟာ အစားအစာအမ်ိဳးအစား အမ်ားၾကီးစားေနၾကျပီး အရသာေတြကိုလည္း သိေနၾကပါျပီ။ တစ္ရက္အတြင္း သံုးနပ္နဲ႔ အာဟာရရွိတဲ့ သေရစာ ႏွစ္ၾကိမ္ ဒါမွမဟုတ္ သံုးၾကိမ္ ေကြ်းပါ။ ကေလးၾကီးထြားႏႈန္းဟာ အသက္၂ႏွစ္အရြယ္မွာ ေႏွးတဲ့အတြက္ ကေလးရဲ႕ အစာစားလိုစိတ္ ေလ်ာ့က်လာရင္ မအံ့ၾသပါနဲ႔။ သင့္ကေလးက ခြက္ကိုအသံုးျပဳျပီး ေသာက္တတ္ႏိုင္ျပီး ဇြန္းကိုလည္း အသံုးျပဳႏိုင္ေပမယ့္ လက္နဲ႔ စားရတာ ကိုပဲ ပိုသေဘာက်ပါလိမ့္မယ္။
အညစ္အေၾကးစြန္႔တာ
သင့္ကေလးကို အစားအစာအသစ္ေကြ်းတာနဲ႔ ႏို႔တိုက္တဲ့ အေပၚမူတည္ျပီး သင့္ကေလးရဲ႕ ေသးခံအဝတ္ရဲ႕ ပံုပန္းသ႑ာန္နဲ႔ လဲေပးရတဲ့ ၾကိမ္နႈန္းဟာ တစ္ေန႔နဲ႔တစ္ေန႔ မတူေျပာင္းလဲ ပါလိမ့္မည္။ သင့္ကေလး ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္တာ ဒါမွမဟုတ္ ဝမ္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳးျဖစ္တာနဲ႔ ဆရာဝန္ကို သြားျပပါ။
အိပ္စက္တာ
အိပ္စက္တာပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည့္အနက္ ကေလးငယ္ေတြဟာ ေန႔ခင္းေန႔လည္ ခဏအိပ္ခ်ိန္အပါအဝင္ တစ္ေန႔ကို ၁၂ နာရီကေန ၁၄ နာရီအထိ အိပ္စက္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
Comments