အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္ေရး အဆင့္သစ္ တစ္ခုလံုးအတြက္ အသင့္ျပင္ထားလိုက္ပါ။ သင့္ကေလးငယ္ရဲ႕ ညႊန္ျပတာ၊ ျငင္းဆိုတာေတြရဲ႕ ဆန္းၾကယ္တာေတြကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိတာဟာ သင္နဲ႕ သင့္ကေလး ႏွစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္တာ ရဲ႕ အစပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၁၃လ မတိုင္ခင္မွာေတာ့ ကေလးဟာ လိုက္လိုက္ေလ်ာေလ်ာ ရႊင္ရႊင္ျပျပ ကေလးေလး တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ျပီး သင္ဟာသူ႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ဆႏၵေတြကို ခန္႔မွန္းျပီး လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ အခုေတာ့ ၁၃ လ အရြယ္ကို ေရာက္လာတဲ့အခါ သင့္ရဲ႕ ကေလးငယ္က သူ႕ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဟုတ္/မဟုတ္ သူ႔အလိုဆႏၵေတြ ျပည့္/မျပည့္ သူကိုယ္တိုင္ စိတ္ပါဝင္စားလာတတ္ျပီေလ။
ခႏၶာကိုယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ
လမ္းေလွ်ာက္စမ္းတဲ့ အသက္အပိုင္းအျခားေတြဟာ တျခားအရာေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ လႈပ္ရွားႏိုင္တဲ့စြမ္းရည္အပိုင္းမွာ က်ယ္ေျပာပါတယ္။ ၂လ နဲ႔ ၃လၾကား ႏို႔စို႔အရြယ္ကေလးေတြ အားလံုးလိုလိုဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေခါင္းကို သူတို႔သယ္ႏိုင္ေနပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ကေလးက ၉ လသားအရြယ္မွာ ေစာျပီး လမ္းေလွ်ာက္စမ္းတာျဖစ္ျဖစ္၊ ၁၈လ သားအရြယ္မွ ေနာက္က်ျပီး လမ္းေလွ်ာက္တာ ျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ပံုမွန္ပါပဲ။ ဒီအပတ္ထဲမွာ သင့္ကေလးက ေလးဘက္ေထာက္သြားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လမ္းေလွ်ာက္လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စျပီးေရြ႕လ်ား သြားလာ ေနျပီဆိုရင္ မအံ့ၾသၾကပါနဲ႔ေတာ့။ ဒါဟာ အခ်ီအေပြ႕ကို မခံခ်င္ေတာ့လို႔ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ သင့္ကေလးက လြတ္လပ္မွုရဲ႕ အရသာကို ခံစားလိုက္ရတာနဲ႔ သူ႔ကိုခ်ီဖို႔ေပြ႕ဖို႔ ခက္ခဲသြားပါလိမ့္မယ္။ (သူဟာ ကုန္စံုဆိုင္လိုမ်ိဳး ေစ်းဝယ္စင္တာလိုမ်ိဳး စတဲ့အျပင္တစ္ေနရာရာကို သြားဖို႔ၾကိဳးစားေနတာပါ)။ ကေလးက လမ္းေလွ်ာက္ စမ္းလို႔ လဲက်တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ သင္က ေဒါသမထြက္မိေအာင္ ထိန္းပါ။
လဲက်တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတကယ္ ထိခိုက္နာက်င္ သြားတာမဟုတ္ရင္ သူ႔ဆီအေျပးအလႊားသြားျပီး ထူတာကူတာမ်ိဳးေတြ မလုပ္မိပါေစနဲ႔။ လဲက်တယ္ဆိုတာ လမ္းေလွ်ာက္ သင္တာရဲ႕ ေရွာင္လႊဲမရတဲ့ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပါ။ မညီမညာတဲ့ မ်က္နွာျပင္ေတြအျပင္ တြန္႔ေခါက္ေနတဲ့ ေကာ္ေဇာေတြ၊ သဲေတြျဖည့္ထားတဲ့ ကစားတဲ့ေနရာတို႔လို နူးညံ့တဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ လမ္းေလွ်ာက္သြားလာ တာေတြဟာ တစ္ခါတေလမွာ ကေလးကိုလဲက်တာေတြ ျဖစ္ေစေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာေတာ့ အဲ့ဒါဟာ အရမ္းကိုေကာင္းမြန္တဲ့ ေလ့က်င့္မွုတစ္ခုပါ။ စိတ္ရွည္ရွည္ထားျပီးသာ သင့္ကေလးရဲ႕ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးႏိုင္မွုကို စမ္းသပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အႏၱရာယ္ ကင္းတဲ့ေနရာေတြကို သူ႔အတြက္ဖန္တီးေပးပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း အခက္ၾကံဳတာမ်ိဳး ဟန္ေဆာင္ျပတဲ့အခါ သင့္ကေလးငယ္က အရမ္းကို သေဘာက်ပါလိမ့္မယ္။ သူျမင္ႏိုင္တဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ သင္က လမ္းေလွ်ာက္ေနတုန္း “ဝူး” လို႔ အသံျပဳရင္း လဲက်ေတာ့မလိုဟန္လုပ္ျပီး သူ႔ကိုရယ္ေမာေစတဲ့ ဟာသလို အေလ့အက်င့္ေလး လုပ္ေပးပါ။ ဒီလိုမ်ိဳး လူၾကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕အခက္အခဲရွိေနတဲ့ပံုလိုမ်ိဳး သူတို႔ကို ရယ္ေမာစရာျဖစ္ေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ လုပ္ေပးတာဟာ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွုကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဲ့လိုလုပ္ျပတာဟာ သင့္ကေလးငယ္အတြက္ ရယ္ရႊင္စရာျဖစ္ေနသမွ် ဆက္လုပ္ေနပါ။ သင့္ကေလးငယ္ဟာ ဆထက္တပိုး တိုးတိုးျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွုရွိရွိနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့လူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
လံုျခံဳေရးဂိတ္ အဟန္႔အတားတစ္ခုကို ေလွကားနားမွာ သင္မလုပ္ထားမိဘူးဆိုရင္ အခုေသခ်ာေအာင္ ေျခတစ္လွမ္း ႏွစ္လွမ္းစာ တပ္ဆင္လိုက္ပါေတာ့။ တျခားမ်ားစြာေသာ အားသံုးျပီးဖြင့္လို႔ရတဲ့ တံခါးေတြထက္စာရင္ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္နဲ႔ ဖြင့္ရတဲ့တံခါးေတြဟာ ကေလးေတြ အလြယ္တကူ မဖြင့္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္နဲ႔ ဖြင့္ရတဲ့တံခါးေတြဟာ အေကာင္းဆံုး ေရြးျခယ္မွုတစ္ရပ္ပါ။
ဆက္သြယ္ျခင္း
ႏို႔စို႔ကေလး အမ်ားစုဟာ စကား သံုး ေလးလံုး ပါဝင္တဲ့ ေဝါဟာရေတြကို ေျပာတတ္ေနပါျပီ။ သင့္ကေလးငယ္ဟာ “မာမား” ဒါမွမဟုတ္ “ပါပါး”၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ “တာ့တာ”၊ ပုလင္း ဒါမွမဟုတ္ေဘာလံုးအတြက္ “ဘာ” ျပီးေတာ့ “ဘိုင့္ဘိုင္” ဆိုတဲ့ စကားေတြကို ေျပာေကာင္းေျပာႏိုင္ေနပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ အဲ့လိုမေျပာႏိုင္ေသးဘူးဆိုရင္လည္း စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္ေတြ ေျပာသလိုဆိုရင္ သူဟာဘာသာစကားကို သိခ်င္ေနတဲ့ “passive” အပိုင္းမွာ ရွိေနဆဲေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ သူဟာ သူ႔အနီးနား ပတ္ဝန္းက်င္ မွာရွိတဲ့စကားလံုးေတြ ေျပာစကားေတြကို စုယူ မွတ္သားေနျပီး ရရွိလာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေနာက္အနာဂတ္မွာ ျပန္အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ အစီအစဥ္လုပ္ေနတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာစကားလံုးတစ္လံုးတစ္ေလ ေသေသခ်ာခ်ာမေျပာေသးဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ သူဟာ သူ႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေျခဟန္လက္ဟန္ (သူ႔ကို ခ်ီေစလိုတာေၾကာင့္ သူ႔လက္ကို ဆန္႔တန္း ေပးတာမ်ိဳး)၊ အသံေတြနဲ႔ ကိုယ္ဟန္ အေနအထားေတြ (သူ မလိုခ်င္တဲ့အရာမ်ိဳးဆို သူ႔ေခါင္းကို တျခားဖက္ကို လွည့္လိုက္ တာမ်ိဳး) စတာေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပဳလုပ္ႏိုင္ေနပါျပီ။
လႈပ္ရွားႏိုင္မႈစြမ္းရည္
ကေလးငယ္ဟာ တေျဖးေျဖးနဲ႔ သူ႔လက္ေတြကို အသံုးျပဳတတ္လာပါျပီ။ ဒီအရြယ္ ကေလး အမ်ားစုဟာ “အရာဝတၳဳေတြကို ထည့္တာ ထုတ္တာ” လုပ္ရတာေတြကို သေဘာက်တတ္ၾကပါတယ္။ ဘေလာ့ဂ္တံုးေတြ လိုမ်ိဳး အရာေတြကို ထည့္စရာ က်ယ္က်ယ္ထဲ ထည့္တာ ျပီးေတာ့ သြန္ထုတ္တာ မ်ိဳးေတြေပါ့။ သူ ဘေလာ့ဂ္တံုး ႏွစ္တံုး သံုးတံုးနဲ႔ တာဝါ ငယ္ငယ္ေလးေတြေဆာက္ျပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပဲ တိုက္ခ်ပစ္တာမ်ိဳးေတြကို သင္သတိထားမိေကာင္း ထားမိမွာပါ။ အစာစားခ်ိန္မွာ ‘အို’ ပံုသ႑ာန္ ေကြကာအုပ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္မာခရိုနီ အဖတ္ေလးေတြလို စားစရာ အငယ္ေလးေတြကို သူက လက္တစ္ခုလံုးနဲ႔ ေကာက္ယူတဲ့အစား သူ႔လက္မနဲ႔လက္ညွိဳးေလးနဲ႔ ေကာက္ယူတာ (ဒါကို “pincer grasp” ကဏန္းညွပ္ လို႔ေခၚပါတယ္) ကိုၾကည့္ပါ။ သူဟာ ဇြန္းကိုအသံုးျပဳတာကိုလည္း စိတ္ဝင္စားဟန္ ျပေကာင္းျပႏိုင္ပါတယ္။ ဇြန္းနဲ႔ သူ႔ကို စားစရာခြံ႕တဲ့အခါ ဇြန္းကို ၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲ ကိုက္တာ ၾကံဳႏိုင္ပါတယ္။
လူမႈေရး-စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ
သင့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ကမာၻတစ္ခုလံုးက သင့္ကေလးငယ္ကို လည္ပတ္ေနတယ္လို႔ သင္ခံစားမိပါသလား။ သင့္ကေလးသည္ လည္း သင့္လိုပဲ ခံစားရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ၂ ႏွစ္ေျမာက္ကာလရဲ ႔ အမ်ားစုအတြက္ သင့္ရဲ႕ ႏို႔စို႔ကေလးငယ္ဟာ သူကိုယ္တိုင္ ေလ့လာသင္ယူေနပါလိမ့္မယ္။ ကစားစရာေတြ၊ မုန္႕ေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ သင့္ရဲ႕ဂရုစိုက္မွုေတြကို ခြဲေဝတာ တို႔ဟာ အင္မတန္ ခက္ခဲႏိုင္တယ္။ တျခားကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ သူအတူတူ ကစားတာကို ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ သူဟာ တျခားကေလးနဲ႔ အဆက္အသြယ္လုပ္ရမွာကို သိပ္စိတ္မဝင္စားတာကို သင္သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။ ဘဝမွာ သင္ဟာ အေရးပါဆံုးလူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတုန္း ျဖစ္ျပီး သူဟာ သင့္ရဲ႕ ဂရုစိုက္မွုေတြကို လိုခ်င္ေနတုန္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ တိုးပြားလာတဲ့ လြတ္လပ္မွုေတြနဲ႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မွုေတြကို စတင္ျမင္ႏိုင္လာပါလိမ့္မယ္။ သူဟာ သင့္ကိုျမင္ေနသမွ် သူ႔ဘာသာ မိသားစု အခန္းထဲမွာ တစ္ေယာက္တည္း ေက်နပ္ေနျပီး သင္ဟာ မိနစ္အေတာ္ၾကာ ညစာျပင္တာမ်ိဳးလုပ္ေနခ်ိန္မွာေတာ့ သူ႔ကို ျပန္လာျပီး ေထြးေပြ႔ထားေအာင္ အေႏွာင့္အယွက္ေပးပါလိမ့္မယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ သူ႔ဘာသာသူ ျပန္ျငိမ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ကေလးေတြဟာ သူတို႔မွာ စြမ္းအားေတြရွိေၾကာင္း သိရွိလာျပီး ဘယ္လိုအသံုးခ်ရမယ္ဆိုတာ သင္ယူေနၾကပါလိမ့္မယ္။ သင့္ကေလးငယ္ဟာ သူ႔ကို စာဖတ္ျပဖို႔၊ တြန္းေပးဖို႔၊ ပုခက္လႊဲေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတတ္ပါလိမ့္မယ္။ သူဟာ စကားမေျပာသည့္တိုင္ သင့္ကို ဆြဲတာ၊ ညႊန္ျပတာေတြနဲ႔ သူတို႔ဘာလုိခ်င္တယ္ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေအာင္ လုပ္ျပႏိုင္ပါတယ္။
Comments